ĐỀN BÀ CHÚA CHÈ

Đền Bà Chúa Chè thuộc xã Hạnh Lâm, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, được xây dựng vào thời Nguyễn để thờ thần "Trà Lâm Ngọc nữ Văn nương công chúa" và phối thờ bà Đinh Thị Nguyệt.

Tấm bia tại Đền Bà Chúa Chè

Thần "Trà Lâm Ngọc nữ Văn nương công chúa"  có công giúp vua Lê Lợi đánh giặc và thường hiển linh giúp nhân dân đánh đuổi thú dữ, bảo vệ mùa màng, vật nuôi. Thần được nhân dân Đồi Chè, xã Man Lâm(nay thuộc xã Hạnh Lâm) tôn làm Thành hoàng và được các triều đại phong kiến sắc phong "Trung đẳng thần".

Chính diện Đền là một khúc vực sâu uốn khúc của dòng sông Giăng

Bà Đinh Thị Nguyệt (hậu duệ của Tiến sỹ Đinh Nhật Thận) có nhiều đóng góp cho hai cuộc khởi nghĩa chống Pháp của Trần Tấn, Đặng Như Mai (1874) và Tiến sỹ Đinh Văn Chất(1885). Trong các cuộc khởi nghĩa, Bà luôn hăng hái tham gia các hoạt động do thủ lĩnh giao phó như đốc suất binh lương, vận động nhân dân hưởng ứng, giúp đỡ nghĩa quân... Đặc biệt, sau khi cuộc khởi nghĩa của Đinh Văn Chất thất bại,ông bị thực dân Pháp hành hình, chính bà Đinh Thị Nguyệt là người đã bí mật lấy trộm đầu của thủ lĩnh về chôn cất, thờ phụng.

Nguyên xưa, Đền gồm 2 toàn Bái đường và Hậu cung. Đến năm 1970, Bái đường được đưa về làm trụ sở của Hợp tác xã, Hậu cung bị hư hỏng nặng. Năm 1998, chính quyền và nhân dân xã Hạnh Lâm đã đưa Bái đường về vị trí cũ. Năm 2002, Hậu cung cũng được phục dựng.

Hằng năm, tại Đền, diễn ra nhiều kỳ lễ trọng, lớn nhất là Lễ Khai hạ được tổ chức vào ngày 7 tháng Giêng, thu hút đông đảo nhân dân địa phương và vùng phụ cận về tham dự.

Đền Bà Chúa Chè  được xếp hạng là Di tích Lịch sử cấp tỉnh tại Quyết  định số 4668/QĐ-UBND ngày 22/9/2014.

Nguồn tài liệu: Ban quản lý di tích Nghệ An